Friday, 21 November 2014

ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಉಳಿವು: ನಮ್ಮ ಪ್ರಯತ್ನ - ಸುಮನಸ್ ಕೌಲಗಿ


£Á£ÀÄ 28/10/2014 jAzÀ 29/10/2014gÀªÀgÉUÉ UÉÆêÁzÀ°ègÀĪÀ ªÉÊ®Øgï £É¸ïÖ JA§ ¸ÀܼÀzÀ°è £ÀqÉzÀ ¦Ã¥À¯ï ¥sÁgï ªÉ¸ÀÖ£ïð WÁmïì JA§ ¸À¨sÉAiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÉÝ. ¸À¨sÉUÉ ««zsÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è, ªÀÄÄRåªÁV ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À fêÀªÉÊ«zsÀåvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈwUÀ¼À ಕುರಿತು PÉ®¸ÀªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀ  ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ §A¢zÀÝgÀÄ.


ªÉÆzÀ®Ä ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À ¨sÀ«µÀå K£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÃUÉ JA§ÄzÀgÀ PÀÄjvÀÄ ZÀað¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸À¨sÉAiÀÄÄ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. £ÀAvÀgÀ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼ÀÀ°è C©üªÀÈ¢Þ ºÉ¸Àj£À°è ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿರುವ UÀtÂUÁjPÉ, QgÀÄ d®«zÀÄåvï AiÉÆÃd£É, gÀ¸ÉÛ, gÉʯÉé ºÀ½ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ½AzÀ GAmÁUÀÄwÛgÀĪÀ zÀĵÀàjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÄ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉAiÀÄĪÀ §UÉÎ ªÀiÁvÀÄPÀತೆ £ÀqɬÄvÀÄ. UÁrÎಳ್ ºÁUÀÄ PÀ¸ÀÆÛjgÀAUÀ£ï ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ½AzÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀªÉÄïÁUÀĪÀ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À §UÉÎ ¸ÀÄದೀWÀðªÁzÀ ZÀZÉð£ÀqɬÄvÀÄ. ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ½UÉ ¥ÀÇgÀPÀªÁV PÁ£ÀÆ£ÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀĪÀÅzÀÄ, PÀįÁAvÀj ¨É¼ÉUÀ¼À «gÀÄzÀÞ ¸ÁªÀÄÆ»PÀ dªÁ¨ÁÝj, ºÀªÁªÀiÁ£À §zÀ¯ÁªÀuÉ, gÉÊvÀgÀ ¨sÀ«µÀå ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À PÀÄjvÀÆ ªÀiÁvÀ£ÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. F PɼÀPÀAqÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½AzÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À£ÀÄß G½¸À§ºÀÄzÉA§ ¤zsÁðgÀPÉÌ §gÀ¯Á¬ÄvÀÄ

·        ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ eÁUÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ fêÀªÉÊ«zsÀåvÉUÀ½ªÉ JµÉÖµÀÄÖ ¥ÀæªÀiÁtUÀ¼À°èªÉ JAzÀÄ zÁR°¸ÀĪÀÅzÀÄ
·        ¸ÀܽÃAiÀÄ d£ÀgÀÄ / UÀÄA¥ÀÅ / ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è vÀ¯É JvÀÄÛwÛgÀĪÀ  ¸ÀjAiÀÄ®èzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÉÆÃd£ÉUÀ¼À «gÀÄzÀÞ MUÀÆÎr¸ÀĪÀÅzÀÄ
·        £ÀgÀ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¹ §ÈºÀvï ¥Àæw¨sÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ
·        ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ºÉÆgÀ §gÀĪÀ ºÉƸÀ ªÀgÀ¢UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀܽÃAiÀÄ ¨sÁµÉUÉ vÀdÄðªÉÄUÉƽ¹ ¸ÀܽÃAiÀÄ d£ÀjUÉ CxÀðªÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ
·        PÁ£ÀÆ£ÀħzÀÞªÁV ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À G½«UÁV ºÉÆÃgÁqÀĪÀÅzÀÄ
·        ¸ÁªÀiÁfPÀ eÁ®vÁtUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ d£ÀgÀ°è ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À §UÉÎ CjªÀ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀĪÀÅzÀÄ
·        ¨sÀÆ »qÀĪÀ½zÁgÀgÀÄ ¸ÀܽÃAiÀÄ fêÀªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄAiÀÄ£ÀÄß vÀªÀÄä »qÀĪÀ½UÀ¼À°è G½¹ ¨É¼É¹PÉÆAqÀĺÉÆÃUÀĪÀAvÉ ºÀÄjzÀÄA©¸ÀĪÀÅzÀÄ
·        ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¨sÁµÀt ºÁUÀÄ PÁAiÀÄðUÁgÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ AiÀÄĪÀd£ÀgÀ£ÀÄß ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À G½¸ÀĪÀ PÁAiÀÄðPÉÌ ¸ÉÃj¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.


¸À¨sÉUÉ §A¢zÀÝ ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ vÀªÀÄä£ÀÄß vÁªÀÅ ºÉÃUÉ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À£ÀÄß G½¸ÀĪÀ°è vÉÆqÀV¹PÉƼÀÀÄzÉAzÀÄ ºÉýPÉ ¤ÃrzÀgÀÄ. ªÀÄÄA¢£À PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÀ£ÀÄß ¥sɧæªÀj ªÀiÁºÉAiÀÄ°è £ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸À¨sÉAiÀÄ°è ರೂಪಿಸುವುದಾಗಿ wêÀiÁð£À vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¯Á¬ÄvÀÄ.  


Thursday, 20 November 2014

Kitchen garden and Nature Club Greens the School



The article is about a yearlong effort of our school in bringing awareness about organic farming among children. Being one of the senior teachers in Life Science department, I was directly involved in the Nature Club activities since last five years. My earliest experiences with the Nature Club were exciting and the response of the students too was overwhelming. They thought Nature Club was all about outings but the aim and vision of Nature Club was much broader! That was when I was deputed to a workshop aimed at building capacity of Life Science teachers and promoting Nature Club activities in schools at the Regional Museum of Natural History conducted by Mysore Amateur Naturalists. The fun filled workshop was in fact more serious in its approach and suggested a lot of activities to be carried back home. The timely association with NGOs rejuvenated my confidence in teaching profession.

I would like to share this experience of the task of keeping our School Nature club active and a hub of learning and recreation. Over the past three years my association with Hasiru Hejje team has enabled me to shape up our annual Science expos’ in a thought provoking way. Choosing a common theme for the event and pooling in all possible view points of other subject teachers were done on highest priority. A number of projects were thought of in each subject. The students were brainstormed about the topics and given a choice to select a study project based on their interest.
In the year 2012 the School chose to name the expo as ‘Vignanamayam’ and I worked a few extra nights to intensify Natural Science themes in the fair. Keeping Man and Nature as the central theme, Man Animal Conflict, Land use Pattern Change, Depletion of Lakes, History of Green Revolution, Natural Farming and Water Foot Print were chosen as sub themes. With about five projects per theme we were able to dominate the entire expo. With the involvement of the right resource persons and agencies we were able to bring in every day issues and present it in a convincing way. With a main concern to make the exhibition eventful and appealing to younger class and visiting parents, model making was given all the push. Clay, cotton rags, papier-mâché and card board were the raw materials. Plastics and thermocol were consciously not brought onto the work table.

 Clay models of snake to help identification, leopard animal conflict, do’s and don’ts on seeing a wild elephant in the city limits, statistics about unnatural elephant deaths, effects of using chemicals in agriculture, collection of native paddy varieties, organic soil and organic pest control were all the highlights among the sixty projects  under a dozen sub themes. The parents and the public comprehended the efforts and whole heartedly appreciated the efforts of the Nature Club and it’s in charge. Of course the support from the management was beyond any honor to an enthusiastic teacher like me.

The students and the school took a long time to come out of the reminiscence of the success. The event had a slow and percolating effect upon the behavior of the students. Some students who were shy had opened up a bit, those who were less attentive to lessons showed better involvement in the class room; the rouge and bully types became easy to handle even by the non-class teachers and so on.
The following year the management realized the real outcome of the science expo and was ready to dedicate more time and money. To me it was not just a matter of joy but added responsibility. We decided to work upon the theme statement of the year’s World Environment Day. We named it ‘Aharamrutham’ and started the work much in advance.  Every aspect of food was considered- the agro-climatic, socio cultural, and techno-economic dimensions. History of Agriculture, Collection of native varieties of Ragi and minor millets, Concepts of Permaculture, Poster Exhibition, Farm Visits,  field to market, food preservation and adulteration, nutrients in food, food, food processing, food recycling, food economics were all envisaged in the fair. Once the students picked up their topics attempts were made to give them huge amount of inputs and prompted with many possible ways of expressing their views. Many field visits were arranged for them to gather information in their respective pursuits. A team went about meeting vegetable growers around Mysore to learn about their economic endeavors while another team visited the Defense Food Research Laboratory to know the science behind making Food for a Space traveller. Another team visited a pioneering NGO working to promote Organic Farming at Marthalli, in the foot hills of Male Mahadeshwara hills. The visit to ANISHA- helped our students pick up ideas and concepts of Permaculture, Growing vegetables on raised bed platforms, Local varieties of Seeds and their preservation, natural pesticides and a number of time-tested practices blending with modern Sciences. Their research plots and the seed bank won the imagination of every student.

 This year’s exhibition was in fact more powerful than the previous year. The students stood proudly in front of their projects. A model Farm of Anisha and an enormous collection of native seeds and vegetables attracted one and all. The collection of 56 local varieties of Ragi including those from Orissa and Nepal were on display.
 As though to complete the square a “Desi food mela”, a Ragi Milk parlor and a Film festival on issues related to Food and Agriculture were also arranged during the exhibition. There was a wide coverage in the press and the School management was impressed by the efforts and intentions of the Science club. The half a dozen native cows reared by the school and the already green mind set of the Principal Br. Virijamritha Chaitanya now   started thinking real big.
She took a policy decision to utilize every possible space in the school to develop a kitchen garden. She set afoot at trying out vertical gardening that is becoming popular in the west. Her home work landed at a Japanese concept of ‘Curtain Gardening’. The combined effort of the students and the teachers over a couple of weekends enabled to prepare soil with a copious proportion of compost to be lifted up to all the four floors in polythene sacs. Seeds of vegetable and creeper were sown in the bags, early June. By the teacher’s day on September 5th, miracles had happened.
The school space had not only got greener, cooler and dust free but had become aesthetically appealing to the students. We could develop a green walk through about a kilometer long where such space simply didn’t exist. The students had an opportunity to observe and appreciate the growth of plants and the insect visitors’ right next to their class rooms. While some students pinch to taste the buds of certain vegetables they had no taste for while others police the produce with authority!
Now the school Nature Club, the management and the two NGOs are all feeling content.   They have all teamed up to keep up their good intended efforts on and ticking. While ANISHA working in the forest fringes was striving to drive their organic concepts into schools and younger generation, our school in the city was looking for ideas. The mediation of ‘Hasiru Hejje’ which works with both the distant agencies is trying to help the ideas materialize for them.
This year the partnerships are indicating much better yields for the Nature Club. Our Principal has made personal visit to ANISHA and met up with Rajan and Valli who run the center. She speaks of all the things she saw there first hand. Permaculture, low input agriculture and sustainable lifestyles are the catch words in the campus vocabulary.  Now the responsibility of the Nature Club is the fourth floor to experiment with the concept of cultivating in raised bed platforms with permaculture techniques. All the sacks in along the corridors have now been connected with drip irrigation and needs very little care.
Never did I think with Biology teaching, I would learn so many things in life. It is probably the time spent with children outside the classroom and the text books; time spent in meeting people and knowing things to tell my students. During the parents meeting, some are taking the stairs to the upper floors off to appreciate the green curtain. Some even make enquiry for vegetable seeds.  ‘Yes the bug is catching up!’ Exclaims our Principal ‘the school is getting greener and it must radiate across’.

Geetha H
PGT in Biology
Amrita Vidyalayam, Mysore

Sunday, 26 October 2014

Rejuvenating children in Nature is their priority to teaching


Exploring on the green hills

Taking the class out doors is a tedious task these days. With rampant urbanization and commercialization of the country side a teacher finds it hard to hit upon a suitable location to expose their children to the joys of the out doors. Teachers who have found the worthiness of it upon the young minds must strive to take the kids on excursions against many odds. If the rising cost of transport or the entry fees to the park is a bother of some schools, keeping discipline and safety of the children are a fear of others. Some schools have even expressed their stand upon the unwanted risk of taking the teenagers out on a trip. ‘You don’t know what is in store. We cannot control their socialization within our own campuses. How could the teacher manage them in the woods!  Many teachers even in big cities express their anguish. If these factors are not an issue then the priority of the school are for religious circuits. The idea gets a better chance of acceptance from the parents and would have cheaper accommodation and free food at the temples.
Kids develop a 'lending hand ' in the outdoors

We find very few teachers who succeed in persistently pushing their interest of exposing their class to the outdoors. They face the wrath of their head masters and colleagues if not timely advice upon the nonexistent ‘imminent benefits’ for all the unwanted trouble she takes. Quoting the media about the increasing atrocities and abuses upon children they prove that the venture of taking children to the forests is suicidal in every sense.
Getting up the gully


Timmapur with his students
The first teacher who comes to our mind is Mr. S G Thimapur who served at a high school at Hidkal, a township created for the working staff of an irrigation project in Belgaum district. He spent most of his carrier teaching English in the remote yet multi faceted village. The school catered the children of the officers and the ground workers; he taught them all, the same confident stand. School hours apart, he was in constant touch with the Natural history of the dam site which had ample scope for learning. Being an authority on the birds of that locality he nurtured many students in the class as well as the outdoors. In fact his wife who taught at the primary school also towed along all his expeditions. His house would be bubbling with activities of children of various classes. Probably he was picking up all the eco smart kids in the school; some of them have got into wildlife studies in prestigious institutions.
Ms. Suma standing tall with her students

Suma G teaches Science at Srikantha Girl’s High School, and is a dedicated Nature enthusiast who has shown tremendous perseverance in the Eco club Movement. She was inducted in 2002, when she first represented Mahaveer Education Society for our Capacity building Program for Teachers Running a Nature Club, with the support of WWF-India.  The two year follow up package of the program in thirty schools in the District of Mysore witnessed her excellent performance and she won laurels to her institution and our society as well. Ever since, she has kept up her good spirit of learning and communicating with young minds. She attends every possible event related to Nature in town to keep herself updated with current issues and do justice to her profession of teaching Science and her passion of running the School Nature Club.

The Salu Marada Timakka Eco Club she runs at Srikantha Girl’s High School is kept thoroughly active with numerous guest lectures, field visits and excursions. She is being a source of Inspiration for many children to perceive Natural sciences for a carrier.
Gundappa on his favorite turf


Mr. Gundappa is another teacher beyond compare. Apart from many accolades and honors he ha won the hearts of many students through his constant nudging them into natural history. Working at a small village called Nagavalli near Tumkur, his School Nature Club was recognized by the IISc., for their work on preparing a Biodiversity register of the village. His work with the students in protecting Slender Lories in the village locality has got him state wide recognition. He recalls that day in his pre teacher training course when a lecture by TVN Murthy, the founder of Wildlife Aware Nature Club (WANC) inspired to do something for Nature.  Ever since he worked with the club and in a decade’s time takes up the responsibility of the president ship of the same.  
Ms. Triveni with her class on the rocks


Mrs. Triveni is one other motherly figure which the children of DMS, in Mysore are endowed with. Though she appeared a little late on our radar her dedication could be felt with her professionalism and the intimacy she has with her teenage students. Cutting across subject barriers she ceases every opportunity to correct grammar, language, attitudes and beliefs of the students. History, sociology, politics and current affairs are all her sidekicks in teaching science. She like Gundappa, Suma and Thimmapur and many others feel that taking children to the out doors will certainly charge them up for the rest of the year. Such wonderful teachers are rare to get.

Thursday, 25 September 2014

‘ಮೇಕ್- ಇನ್- ಇಂಡಿಯಾ’ದ ಆಜೂಬಾಜು : ನಾಗೇಶ್ ಹೆಗಡೆ


ಕೃಪೆ: ಪ್ರಜಾವಾಣಿ > ಅಂಕಣಗಳು › ವಿಜ್ಙಾನ ವಿಶೇಷ | ನಾಗೇಶ್ ಹೆಗಡೆ
Thu, 09/25/2014

ಮಂಗಳನ ಕಕ್ಷೆಗೆ ಇದೀಗ ಎರಡೆರಡು ಶೋಧನೌಕೆಗಳು ಒಟ್ಟೊಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿವೆ. ತುಸು ಮುಂದೆ ಮುಂದೆ ಅಮೆರಿಕದ ‘ಮೇವೆನ್’; ಅದರ ಹಿಂದೆ ಹಿಂದೆ ಭಾರತದ ‘ಮಂಗಳಯಾನ’. ಈ ಎರಡರ ಯಶಸ್ಸಿನ ಹಿಂದೆಯೂ ಭಾರತೀಯ ಎಂಜಿನಿಯರ್‌­­ಗಳ ಪಾತ್ರವೇ ಮಹತ್ವದ್ದಿತ್ತೆಂದು ಹೇಳ­ಬ­ಹುದು.
ಅಮೆರಿಕದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಸ್ಥೆ ನಾಸಾ­ದಲ್ಲೂ ಶೇಕಡ ೩೬ರಷ್ಟು ಭಾರತೀಯರೇ ಇದ್ದಾ­ರೆಂದು 8 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ನಮ್ಮ ಸಂಸ­ತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈಗಂತೂ ಶೇಕಡ­ವಾರು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಇರಲೇಬೇಕು.  ಮೇಲಾಗಿ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಗೆ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳು, ರಾಕೆಟ್‌ಗಳು, ಟೆಲಿಕಾಂ ಸಲಕರಣೆಗಳು ಎಷ್ಟು ಮುಖ್ಯವೋ ಅವಕ್ಕೆಲ್ಲ ಚಾಲನೆ ಕೊಡಬಲ್ಲ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ಗಳೂ ಅಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಂತೂ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲೂ ಭಾರತೀ­ಯರೇ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.
ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಎರಡೂ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಮಂಗಳನ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತಿಸು ವಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಹಸ್ತಗಳೇ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆ­ಯಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತ, ನಮ್ಮ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ಹೇಳಿದ ಹಾಗೆ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿ ಬರೀ ನೂರು ಪಟ್ಟಲ್ಲ, ಇನ್ನೂರು ಪಟ್ಟು ಹಿಗ್ಗಿಸಿ­ಕೊಳ್ಳಲು ಅಡ್ಡಿ­ಯಿಲ್ಲ. 
ಎರಡೂ ನೌಕೆಗಳ ಉದ್ದೇಶಗಳು ಮಾತ್ರ ಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ. ನಾಸಾದ ಮೇವೆನ್ (ಮಾರ್ಸ್ ಅಟ್ಮಾಸ್ಫಿಯರ್ ವೊಲೆಟೈಲ್ ಇವೊಲ್ಯೂಶನ್) ನೌಕೆ ಮಂಗಳನ ವಾಯುಮಂಡಲದ ಕೂಲಂಕಷ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಆರಂಭಿಸುತ್ತಿದೆ. ಅದೊಂದೇ ಅದರ ಉದ್ದೇಶ.

ಆ ಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಹಾಗೆ ದಟ್ಟ ವಾಯುಮಂಡಲವಿಲ್ಲ. ಓಝೋನ್ ವಲ­ಯವೂ ಇಲ್ಲ. ಮಂಗಳನ ಸುಡುಗೆಂಪು ನೆಲಕ್ಕೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಅತಿನೇರಳೆ ಮತ್ತು ಸೌರಕಿರಣಗಳ ದಾಳಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಆ ಕೆಂಪು ನೆಲದಲ್ಲಿ ಕೆಲ­ವೆಡೆ ಘೋರ ಶೀತ, ಇನ್ನು ಕೆಲವೆಡೆ ಉರಿಸೆಕೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಆಗಾಗ ಪ್ರಚಂಡ ಗಾಳಿ ಬೀಸುತ್ತ, ಕೆಂದೂಳನ್ನು ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ತೂರುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿನ ಆಕಾಶವೆಂದರೆ ದಟ್ಟ ಸೌರಕಣ ಮತ್ತು ತೆಳುವಾದ ದೂಳುಕಣಗಳ ಚಾದರ.
ಅದನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಿ­ದರೆ ಮಂಗಳದ ದುರಂತ ಚರಿತ್ರೆ ಗೊತ್ತಾ­ದೀತು. ನಮ್ಮ ಭೂಮಿಯ ಹಾಗೆ ೪೫೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಅಲ್ಲೂ ವಾಯುಮಂಡಲ ಇತ್ತು. ಅಲ್ಲಿನ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಆಮ್ಲಜನಕ, ಸಾರ­ಜನಕ ಅನಿಲಗಳೂ ದಟ್ಟಣಿಸಿದ್ದುವೇನೊ. ಆದರೆ ಹಠಾತ್ತಾಗಿ ಅಥವಾ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಇಡೀ ವಾಯು­ಕವಚವೇ ಸಡಿಲಗೊಂಡು ಮಾಯವಾ­ಗಿದ್ದು ಹೇಗೆ? ಜೀವಿಗಳ ವಿಕಾಸದ ನಂತರ ವಾಯು­­ಕವಚ ಮಾಯವಾಯಿತೆ? ನಮ್ಮ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಾದರೆ ಇಲ್ಲಿ ವಿಕಾಸವಾದ ಜೀವಿ­ಗಳೇ ಇಲ್ಲಿನ ವಾಯುಮಂಡಲವನ್ನು ಭದ್ರ­ವಾಗಿ ಕಚ್ಚಿಹಿಡಿದಿದ್ದವು ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ತಮಗೆ ಬೇಕೆಂದಂತೆ ಅದನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡವು.
ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಮಂಗಳನ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಹಾಗೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ ಏಕೆ? ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ಹುಡುಕುವುದು ಅಮೆರಿಕದ ನಾಸಾ ನೌಕೆಯ ಉದ್ದೇಶ. ಈಗ ಅಲ್ಲಿರುವ ತೆಳು­ವಾತಾ­ವರಣದಲ್ಲಿ ಯಾವ ಯಾವ ಅನಿಲ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಮಾ­ಣದಲ್ಲಿ ಇದೆಯೆಂಬುದು ಗೊತ್ತಾದರೆ ಮುಂದೆ ೨೦೩೦ರ ವೇಳೆಗೆ ಮನುಷ್ಯರು ಅಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ಸಿದ್ಧತೆಯೊಂದಿಗೆ ಇಳಿಯಬಹುದು. ಇದು ಎರಡನೆಯ ಉದ್ದೇಶ.
ಭಾರತದ ನೌಕೆಗೂ ಎರಡು ಉದ್ದೇಶಗಳಿವೆ: ನಮ್ಮ ಪ್ರಜೆಗಳ ಎದೆ ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಉಬ್ಬುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲ ಉದ್ದೇಶ ನಿನ್ನೆ ಬೆಳಿಗ್ಗೆಯೇ ಈಡೇರಿದೆ. ಎರಡನೆಯ ಉದ್ದೇಶ ಏನೆಂದರೆ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ರಂಗದಲ್ಲಿ ನಾವು ದಿಟವಾಗಿ, ದಿಟ್ಟ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದೇವೆಂದು ಜಗತ್ತಿಗೆ ತೋರಿಸುವುದು. ಬೇರೆ ದೇಶಗಳ ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಶುಲ್ಕ­ದಲ್ಲಿ ಮೇಲೇರಿಸುತ್ತೇವೆಂದು ಜಾಹೀರು ಮಾಡು­ವುದು. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ‘ಉದ್ಯಮ’ದ ನಾನಾ ಬಗೆಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ಯುವ ಜನತೆಯನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವುದು.
ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ರೂಪುಗೊಂಡ ಈ ಯೋಜನೆ ಈಗ ಫಲ ಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಈಗಿನ ಸರಕಾರದ ‘ಮೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ’  ಘೋಷಣೆಗೆ ಸೂಕ್ತ ನೂಕುಬಲ­ವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಮಂಗಳನೆಂಬ ಬರಡು ಜಗತ್ತನ್ನು ರೌಂಡ್ ಹೊಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಅವೆರಡು ನೌಕೆಗಳನ್ನು ವಿಜ್ಞಾನಿ­ಗಳ ಪಾಲಿಗೆ ಬಿಟ್ಟು ನಮ್ಮ ನೆಲದ ಹಕೀಕತ್ತು ಏನೆಂಬುದನ್ನು ನೋಡಬೇಕಲ್ಲ? ಮೊನ್ನೆ ಭಾನುವಾರ ಪೃಥ್ವಿಯ ಆಕ್ರಂದನ ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಕೇಳಿಬಂತು.
ಭೂಮಿಯ ತಾಪಮಾನ ನಿರಂತರ ಏರುತ್ತಿದ್ದು, ಈ ಏರಿಕೆಗೆ ಬ್ರೇಕ್ ಹಾಕೋಣ­ವೆಂದು ಇಡೀ ಮನುಕುಲವೇ ಹಕ್ಕೊತ್ತಾಯ ಮಾಡಿದ ಹಾಗೆ, 150 ದೇಶಗಳ ಸುಮಾರು ೨,೫೦೦ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ಮಡುಗಟ್ಟಿದರು. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಅಂದಾಜು ಮೂರುವರೆ ಲಕ್ಷ ಜನರ ಭಾರೀ ಫೇರಿಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಅದು, ಇದುವರೆಗಿನ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಜನ ಸಮಾ­ವೇಶ ಎಂದು ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ವರ್ಣಿಸಿದವು. ಅಲ್ಲಿ ಅಂದು ಅಮೆರಿಕದ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಕ್ರೀಡೆ, ರಾಜ­ಕಾರಣ, ಮನರಂಜನೆ, ವಿಜ್ಞಾನ ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲ ರಂಗ­ಗಳ ನಾಯಕರೂ ರಸ್ತೆಗಿಳಿದಿದ್ದರು.
ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಮೇಯರ್, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಮಹಾಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಬಾನ್‌ಕಿ ಮೂನ್, ಅಮೆರಿಕದ ಮಾಜಿ ಉಪಾ­ಧ್ಯಕ್ಷ ಅಲ್‌ಗೋರ್, ಸಿನಿಮಾ ನಟ ಡಿಕಾಪ್ರಿಯೊ, ವನ್ಯ­ಜೀವತಜ್ಞೆ ಜೇನ್ ಗೂಡಾಲ್, ನಮ್ಮ ವಂದನಾ ಶಿವ ಎಲ್ಲರೂ ಅಲ್ಲಿದ್ದರು. ಅದೇ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಕೆನಡಾ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದ ಗಡಿಗುಂಟ ಸಹಸ್ರಾರು ಜನರು ಕೈಗೆ ಕೈ ಹಿಡಿದು ಸಾಲಾಗಿ ನಿಂತರು. ಬಿಸಿಭೂಮಿ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಗಡಿಮಿತಿ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ತೋರಿಸಿ­ಕೊಟ್ಟರು. ಬರ್ಲಿನ್, ಬೊಗೊಟಾ, ರಿಯೊ, ಕೊಲಂಬಿಯಾ, ಪ್ಯಾರಿಸ್, ಲಾಗೋಸ್, ಮೆಲ್ಬರ್ನ್, ಪಾಪುವಾ ನ್ಯೂಗಿನಿ ಮತ್ತು ಶಾಂತ­ಸಾಗರದ ಅನೇಕ ದ್ವೀಪ­ರಾಷ್ಟ್ರ­ಗಳಲ್ಲಿ ‘ಪೀಪಲ್ಸ್ ಕ್ಲೈಮೇಟ್ ಮಾರ್ಚ್’ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಜನರು ಭೂಮಿಯಾತ್ರೆ ನಡೆಸಿದರು. 
ಈ ಜಾಗತಿಕ ಹಕ್ಕೊತ್ತಾಯ ಮೇಳವನ್ನು ಈಗಲೇ ನಡೆಸುವ ಉದ್ದೇಶ ಏನಿತ್ತೆಂದರೆ ಎರಡು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೩ರಂದು ವಿಶ್ವ­ಸಂಸ್ಥೆಯ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ‘ಹವಾಗುಣ ಶೃಂಗಸಭೆ’ ಆಯೋಜಿತವಾಗಿತ್ತು. ಹಿಂದೆ ೨೦೦೯ರಲ್ಲಿ ಕೊಪೆ­ನ್‌­ಹೇಗನ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೂ ಸಭೆ ಸೇರಿ, ಭೂಜ್ವರಕ್ಕೆ ಔಷಧವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ವಿಫಲ­ವಾಗಿ­ದ್ದವು. ಈ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜ್ವರ ಇನ್ನೂ ಜಾಸ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಹವಾಗುಣ ಏರುಪೇರು ತೀವ್ರ­ವಾ­­ಗುತ್ತಿದೆ. ಬಿಸಿಲ ಬೇಗೆ, ಮಹಾಪೂರ, ಸುಂಟರ­ಗಾಳಿ, ಮಹಾಬರಗಳಿಂದ ಜನರು ಹೈರಾಣಾಗು­ತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಜೀವಕೋಟಿ ತತ್ತರಿಸು­ತ್ತಿದೆ.
ಕಳೆದ ವರ್ಷವಂತೂ ಭೂಮಿಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ಕಾರ್ಬನ್ ಉತ್ಪನ್ನ ಹಿಂದಿನ ಎಲ್ಲ ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ‘ನಿಂ­ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚಾಡಬೇಡಿ, ದಿಟ್ಟ ನಿಲುವು ತಗೊಳ್ಳಿ’ ಎಂದು ಎಲ್ಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಲೆಂದೇ ಅಷ್ಟೊಂದು ಮೇಳಗಳು ನಡೆದವು.   ಸಾವಿರಾರು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳೂ ಫಲಕ ಹಿಡಿದು ರಸ್ತೆಗೆ ಇಳಿದಿದ್ದು ಈ ಬಾರಿಯ ವಿಶೇಷವಾಗಿತ್ತು. ‘ಭೂಮಿಯ ಉಷ್ಣತೆ ಏರುತ್ತಿರುವ ಕುರಿತು ಕಳೆದ ೪೫ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸಂಶೋಧನಾ ವರದಿಗಳ ಮೂಲಕ ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದೆಲ್ಲ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ.
ನಾವೂ ಬೀದಿಗಿಳಿಯಲೇಬೇಕಾಗಿದೆ’ ಎನ್ನುತ್ತ ದಕ್ಷಿಣ ಕ್ಯಾಲಿ­­ಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿ.ವಿ.ಯ ಭೂವಿಜ್ಞಾನಿ ಜೇಮ್ಸ್ ಪೊವೆಲ್ ತನ್ನಂಥ ಅನೇಕ ವಿಜ್ಞಾನಿ­ಗಳನ್ನು ಸಂಘ­ಟಿಸಿ ಜಾಥಾ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ‘ಚುನಾಯಿತ ಧುರೀಣರು ಮತ್ತು ಧನಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿ­ದ್ದಾರೆ. ನಮ್ಮನ್ನು ಉಗ್ರವಾದಿಗಳೆಂದು ಹಣೆಪಟ್ಟಿ ಕಟ್ಟಿ ಏನೆಲ್ಲ ನಿರ್ಬಂಧ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತಿದೆ’ ಎಂದಿ­ದ್ದಾರೆ.
ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಕಾಡೆಮಿ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕನ್ ಭೂಭೌತವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಘಗ­ಳೆ­ರಡೂ ತಮ್ಮೆಲ್ಲ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಜಾಥಾಕ್ಕೆ ಹೊರಡಿಸಿ­ದ್ದವು. ‘ಸತ್ಯವನ್ನು ಅರಿಯುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಅನುಭವಿ­ಸುವ­ವರು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲರಾಗಲೇ­ಬೇಕಾದ ಕರ್ತವ್ಯ­ವನ್ನೂ ನಿಭಾಯಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ’ ಎಂದ ಐನ್‌­ಸ್ಟೀನ್ ಮಾತನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿ ನೋತ್ರೆದಾಮ್ ವಿ.ವಿ.ಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಎಮ್‌ಐಟಿ, ಕಾಲ್ಟೆಕ್, ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಸಂಶೋಧನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ತಜ್ಞರೂ ಮೇಳವಿಸಿದ್ದರು.
ವಿಪರ್ಯಾಸ ಏನೆಂದರೆ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ದೇಶಗಳ ನಾಯಕರು ಸೆ. ೨೩ರ ಶೃಂಗ­ಸಭೆ­ಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿಗೆ  ಹೋಗಿ­­­ರೆಂದು ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿಯನ್ನು ಒತ್ತಾ­ಯಿ­ಸಲೆಂದೇ ದಿಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಶನಿವಾರ ಎರಡು ಸಾವಿರ ಜನರ ಪ್ರತಿಭಟನಾ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆ­ದಿತ್ತು. ಚೀನಾ, ಅಮೆರಿಕ, ಭಾರತ, ರಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್ ಈ ಐದು ದೇಶಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಬನ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಮೊದಲ ಐದು ಸ್ಥಾನಗ­ಳಲ್ಲಿವೆ.
ನಮ್ಮ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿ­ನಲ್ಲಿ ‘ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ ಅಭಿಯಾನ’ವನ್ನು ಘೋಷಿ­ಸುವ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಅಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕಿ­ನಲ್ಲಿ ಹವಾಗುಣ ಶೃಂಗಸಭೆ ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು. ಇಡೀ ಭೂಗ್ರಹವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛ ಮಾಡುವ ಆ ಅಧಿ­ವೇಶನ­ದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯೇ ಇರ­ಲಿಲ್ಲ. ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ನಾಡಿದ್ದು ವಿಶ್ವ­ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಜರಿರು­ತ್ತಾರೆ. ಈಗೇಕೆ ಹೋಗ­ಲಿಲ್ಲ? ಕಳೆದ ವಾರ ಚೀನೀ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಜೊತೆಗೆ ಅಷ್ಟೆಲ್ಲ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕುತ್ತಿ­ದ್ದಾಗ, ಭೂಗ್ರಹವನ್ನು ತಂಪುಗೊಳಿಸ­ಬಲ್ಲ ಬದಲೀ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬಗ್ಗೆ ಅಥವಾ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿ­ವೃ­ದ್ಧಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಏಕೆ ಚಕಾರ ಎತ್ತಲಿಲ್ಲ? -ಈ ಪ್ರಶ್ನೆ­ಗಳು ನಮ್ಮ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಚರ್ಚೆ­ಯಾ­ಗಲೇ ಇಲ್ಲ.
ಹವಾಗುಣ ಶೃಂಗಸಭೆಗೆ ೧೧೮ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮುಖ್ಯ­ಸ್ಥರು ಹಾಜರಾಗಿರುವಾಗ ನಮ್ಮ ಪ್ರಧಾನಿಯೇಕೆ ಹೋಗಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ಹೀಗಿ­ರಬಹುದು: ಈಗಿನ ಸಭೆಯ ಉದ್ದೇಶ ಏನೆಂದರೆ ಮುಂಬರುವ ಇನ್ನೂ ಮಹತ್ವದ ಚರ್ಚೆಗಳಿಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡುವುದು. ಡಿಸೆಂಬರ್‌­ನಲ್ಲಿ ಪೆರು ದೇಶದ ರಾಜಧಾನಿ ಲಿಮಾದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರ­­ನಾಯಕರ ಮತ್ತೊಂದು ಸಭೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಭೂ­ತಾಪ ನಿಯಂತ್ರಣದ ವಿವಿಧ ಒಡಂಬಡಿಕೆಗಳು ಅಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳು­ತ್ತವೆ.
ಆ  ಬಳಿಕ ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನಲ್ಲಿ ೨೦೧೫­ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗ ಶೃಂಗ­ಸಭೆ ನಡೆಯಲಿದ್ದು ಅಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೂ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಈಗ ಪ್ರಧಾನಿ ಹೋಗಲೇ­ಬೇಕೆಂಬ ತುರ್ತೇನಿಲ್ಲ; ಇಷ್ಟಕ್ಕೂ ಪರಿಸರ ಸಚಿವ ಪ್ರಕಾಶ್‌ ಜಾವಡೇಕರ್ ಅಲ್ಲಿ ಈಗ ಭಾರತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿ­ಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕಾರ್ಬನ್ ಹೊರೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹೊಸ ಸರ್ಕಾರ ಏನೇನು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ವಿವರಣೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕಲ್ಲಿದ್ದಲ ಗಣಿ­ಗಾರಿಕೆಗೆ ಇಮ್ಮಡಿ ಮೇಲುತೆರಿಗೆ ಹಾಕಿ ೬೦೦ ಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ ಹಣ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಅರಣ್ಯ ಬೆಳೆ­ಸುತ್ತೇವೆಂದೂ ನೀರಾವರಿ ಕಾಲುವೆ­ಗ­ಳು­ದ್ದಕ್ಕೂ ಸೌರ ಫಲಕ ಹಾಕುತ್ತೇವೆಂದೂ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಆದರೂ ದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಮೂಗು­ದಾಣ ಹಾಕುವ ಬದಲು ಇನ್ನಷ್ಟು ಗೋಗ್ರಾಸ ನೀಡಬೇಕೆಂಬ ಹುಮ್ಮಸ್ಸೇ ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ. ಪರಿಸರ ಖಾತೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತ, ದೊಡ್ಡ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಅಸ್ತುಪತ್ರ ಪಡೆ­ಯುವ ಮುನ್ನ ಪಾಲಿಸಬೇಕಿದ್ದ ಪರಿಸರ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ಸಡಿಲಗೊಳಿಸುತ್ತ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ರಥಕ್ಕೆ ಚೀನಾ ಅಮೆರಿಕಗಳ ಹೊಸ ಎಂಜಿನ್ ಜೋಡಿ­ಸುವ ಈ ಉತ್ಸಾಹ ಹಸುರುವಾದಿಗಳನ್ನು ಕಂಗಾಲು ಮಾಡಿದೆ.
ಮಂಗಳಲೋಕದಲ್ಲಿ ಮೀಥೇನ್ ಇದೆಯೇ ಎಂದು ಶೋಧಿಸಹೊರಟ ನಾವು ನಮ್ಮದೇ ಭೂಖಂಡಲ್ಲಿ ಮೀಥೇನನ್ನು, ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಧಾವಂತ­ದಲ್ಲಿದ್ದೇವೆಂಬ ಆತಂಕ ಕಾಡತೊಡಗಿದೆ. ಮಂಗಳ­ಯಾನದ ಯಶಸ್ಸಿನಿಂದಾಗಿ ಭಾರತದ ಖ್ಯಾತಿ ಅಂತ­ರಿಕ್ಷಕ್ಕೇರಿದೆಯಾದರೂ ಪರಿಸರ -ಜೀವಜಾಲ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅದು ನೆಲಕಚ್ಚಿದೆ. ಅದನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತುವ ಹೊಣೆಯನ್ನು ಬರೀ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಅಥವಾ ಕ್ರೀಡಾಳುಗಳ ಹೆಗಲ ಮೇಲಿಡಲಾದೀತೆ? 
‘ನನ್ನಂಥ ಬಾಲಕರ ಕನಸು ಏನೆಂದರೆ ಇನ್ನು ೩೦ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಮಂಗಳಲೋಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀ­ಯರು ಮನೆ ಕಟ್ಟಬೇಕು’ ಎಂದು ನಿನ್ನೆ ಖುಷಿ­ಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೋ ಸುದ್ದಿವಾಹಿನಿಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ­ಯೊಬ್ಬ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ. ಆ ಬಾಲಕನ ಅಂಥ ಅಮಂಗಳ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸೋಣ. ನಮ್ಮ ಈ ಸುಂದರ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬಿಸಿಗೋಲವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ, ಮಂಗಳನ ರುಗ್ಣಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಮನೆ ಕಟ್ಟಬೇಕಾದ ದುರ್ಗತಿ ಮನುಕುಲಕ್ಕೆ ಎಂದೂ ಬಾರದಿರಲೆಂದು ಆಶಿಸೋಣ. 

Sunday, 21 September 2014

A STEP TOWARDS CONNECTING CHILDREN BACK TO NATURE … S J Srinivasa, RMNH, Mysore


The inaugural session

Regional Museum of Natural History, Mysore in collaboration with Hasiru Hejje recently organized a TEACHER TRAINING WORKSHOP for the middle school teachers working in semi urban environment in the month of September -2014. 
40 teachers were selected who are employed in and around the small town BANNURU, T. NARASIPURA TALUK, MYSORE DISTRICT. this place is a well-known for its rice market and home for an indigenous sheep breed called “BANNURU KURI/BANDOORU KURI”.
Ice-breaker
Various activities were designed based on their curriculum. It included formal, non-formal learning skills, dealing with learning disability, managing classroom environment, discussions on cognizance disability etc,. A trek /walk in wild, theater, self counselling and stress management are other few.
Indoor classroom activity
SRI VIVEKANANDA EDUCATION SOCIETY, a rural school which follows the Sri RamaKrishna & Sri Vivekananada philosophy agreed to host the programme.
The programme was inaugurated by Smt. Pushpavati Amaranath- designated zilla parishat president, Mysore zilla panchayat, Govt of Karnataka, and a post doctoral fellow in botany from Mysore University. She spoke on the importance of clean & neat environment in learning and living place, the essentiality of using a toilet for defecating teacher’s involvement in creating the urge to use toilet in rural children. The block education officer stressed upon importance of clean environment and practicing pro-environmental attitude voluntarily.

Trek/nature walk
This outdoor bustle brought down the nervousness of the teachers and gave a feeling that they too are learners. As soon as they got acclimatize they were ready to take up the next exercise – a short walk in the vast garden of the school lined by a running water channel for cultivation. They were pooled into 8 groups. Each group was entrusted with a specific task. The outcome was so astounding, which enhanced their enthusiasm to perform vibrantly. There were group plays, interaction and skits, and each participant took part in either singing, dancing or oratory.Thus ended the first day anticipating a field trip to the nearby reserve forest the following morning.
Walking in the woods session was headed by Mr. Manu Krishnamurthy. An appealing shiny day for trek, teachers with all cheers ready to welcome whatever comes in their way. The VODGAL RANGASWAMY BETTA, recently designated as RESERVE FOREST status was ready to receive this group which had a drizzle in the previous night. The dust free, pleasant shiny green, the deep blue sky with pieces of cottony clouds sailing, gave a warm and energetic welcome to the participants. A hillock measuring about 200 Mt MSL, is studded with secondary scrub jungle species is also housing innumerable insects, small game and occasional visit of LEOPARDS and rarely wandering elephants!
Nature games
The group left the school early in the morning. On reaching the foothill, they were divided into different groups, & sent to explore the nearby places. As per the whispers heard through the passing wind, this is for the first time in their life they had come out with such liberty and guidance.
Slowly along with the rising sun to the zenith, the group too climbed the hill. They were searching for clues, looking for the wildlife in the utter silence and anguish. They were introduced to the field tracking techniques. A group passing near by the steps could find a TAILOR BIRD’S NEST, which initiated others too to look forward. Some of them could locate animal palate, feathers, fungus, dry fruit shells etc.  Mr. Manu explained how such clues give vital information of the fauna around them.
Ground Orchid
Mr.S.J.Srinivasa took them to the other part of the hill which is not in much in use by the villagers. There exixts the presiding deity RANGANATHA. There the group could find a ground ORCHID too. They were shown huge honey combs hung underneath huge rock formations caved in. The collected rain water in some places which houses several variety of aquatic insects, rarely fish and in this season amphibians.

Psychology session








An interesting, eye opening and mind blogging interactive session with Smt.Champa Jaiprakash a Psycologist gave insights on how one can bring the slow learning children or hyperactive children to the classroom environment. This interaction blown open a vista of techniques which made a teacher to understand their pupils better and help them lead a normal life. 


Theater activity with Jeevan
Mr. Jeevan, a theater personality took up the next task.Teachers were divided into two heterogeneous groups on the third day to put on class room and field trials. When one group was given account of how to reach the children in classroom following the prescribed syllabus, the other group would perform the same in the field, equipped with the filed activities.

Participants enacting
The three day event concluded with a befitting valedictory function. There were a whole lot of dignitaries on the dais ranging from the DDPI to local politicians and officials leaving Bannur Town. With a lot of  ceremonial talks the right spirit would take off.

ಆಧುನಿಕತೆಯ ಅಂಧಕಾರದಲ್ಲಿ ನಕ್ಷತ್ರ ಕಂದೀಲು! ತುರುವೇಕೆರೆ ಪ್ರಸಾದ್

ಕೃಪೆ: ಪ್ರ

ಜಾವಾಣಿ > ಪುರವಣಿ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಪುರವಣಿ  Sun, 09/21/2014 
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಕೊರತೆಯಿಂದ ರಾಯಚೂರಿನ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಘಟಕಗಳು ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡು, ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ನಮ್ಮೂರು ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿತ್ತು. ಇಡೀ ಊರಲ್ಲಿದ್ದ ಯುಪಿಎಸ್‌ಗಳೆಲ್ಲಾ ಬೆಳಗಿನಿಂದ ಉರಿದು ಖಾಲಿಯಾಗಿದ್ದವು. ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಟೀವಿಯ ಸದ್ದಿಲ್ಲದೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಪ್ರಶಾಂತ ಮೌನ ಆವರಿಸಿತ್ತು. ಮನೆಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪರಿಸರವೂ ಸಹ ನೀರವ ಮೌನದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಹೋಗಿತ್ತು. ಮಿಕ್ಸಿ, ಗ್ರೈಂಡರ್‌ಗಳ ಸದ್ದಿಲ್ಲ.
ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಸಾಮಿಲ್, ಪ್ಲೇನಿಂಗ್ ಮಿಲ್‌ಗಳ ಕರ್ಕಶ ಶಬ್ದವಿಲ್ಲ. ಈ ಪ್ರಶಾಂತ ಇರುಳು, ಸುಮಾರು 30 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಆಧುನಿಕತೆ ಪ್ರವೇಶಿಸದ ಆ ಕಾಲದ ಗುಯ್‌ಗುಡುವ ಮೌನರಾತ್ರಿಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿತು. ಆ ನೆನಪಿನಲ್ಲೇ ಮುಳುಗೇಳುತ್ತಾ ವಾಸ್ತವದತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ನನ್ನ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನವರಾರಿಗೂ ಈ ತನ್ಮಯತೆ, ಪ್ರಶಾಂತತೆಯನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸುವ ವ್ಯವಧಾನವಿರಲಿಲ್ಲ. ಕಾಲಗರ್ಭದೊಳಗೆ ಪಯಣಿಸುವ, ನೆನಪಿನಾಳಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುವ ಪ್ರಶಾಂತ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಇದ್ದಂತಿರಲಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲರೂ ಏನೋ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಚಡಪಡಿಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು.
ಗೃಹಿಣಿಯರು ‘ಕರೆಂಟ್ ಬಾರದಿದ್ದರೆ ಅಡುಗೆ ಆಗುವುದು ಯಾವಾಗ?’, ‘...ಅಯ್ಯೋ! ಹಾಳಾದ್ದು ಸೀರಿಯಲ್ ಮಿಸ್ಸಾಗಿ ಹೋಯಿತಲ್ಲ! ಹೀಗೆ ಅಂತ ಗೊತ್ತಿದ್ರೆ ನಾನು, ನಮ್ಮೆಜಮಾನರು ಸಿನಿಮಾಕ್ಕಾದರೂ ಹೋಗ್ತಿದ್ವಿ! (ಅಲ್ಲಿ ಜನರೇಟರ್ ಇರುತ್ತಲ್ಲ!)’ ಎಂದು ಅಸಹನೆಯಿಂದ ಗೊಣಗುವವರೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದರು. ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತರೊಬ್ಬರ ಮನೆಯೊಳಗಿನ ಟೀವಿ, ಮಿಕ್ಸರ್, ಗ್ರೈಂಡರ್ ಮುಂತಾದ ಯಂತ್ರಗಳಂತೆ ಮಕ್ಕಳೂ ಸ್ತಬ್ಧವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದರು. ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ಮನೆ ಮಕ್ಕಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಒಂದೆಡೆ ಗರಬಡಿದವರಂತೆ ಕುಳಿತುಬಿಟ್ಟಿದ್ದರು.
ಕಾರ್ಟೂನ್ ಶೋ ನೋಡಲು ಟೀವಿ ಇಲ್ಲ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಡೋಣವೆಂದರೆ ಯುಪಿಎಸ್ ಖಾಲಿ! ವೀಡಿಯೋ ಗೇಮ್ ಆಡಲು ಸೆಲ್ ಡೌನ್! ಅಮ್ಮನ ಮೊಬೈಲ್ ಕಿತ್ಕೊಂಡು ಗೇಮ್ಸ್ ಆಡೋಣವೆಂದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟರಿ ಇರುವುದು ಒಂದೇ ಕಡ್ಡಿ! ಹೊರಗೆ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಆಡೋಣವೆಂದರೆ ಕತ್ತಲು. ಎಷ್ಟೋ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಪ್ರಾಯಶಃ ಕೆಲ ಮಕ್ಕಳು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಈ ರೀತಿಯ ಅಂಧಕಾರದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವಂತೆ ಮಂಕಾಗಿದ್ದರು. ಯಾವುದೋ ತೀವ್ರ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿಗೆ ಒಳಗಾದವರಂತೆ ಆರ್ತರಾಗಿ ಕುಳಿತುಬಿಟ್ಟಿದ್ದರು!ಪೆಚ್ಚಾಗಿ ಕುಳಿತ ಮಕ್ಕಳನ್ನು– ‘ಏನ್ ಮಾಡ್ತಿದೀರ ಎಲ್ಲಾ?’ ಎಂದೆ. ‘ಕರೆಂಟೇ ಇಲ್ಲ, ಏನು ಮಾಡೋದು? ಸುಮ್ನೆ ತೂಕಡಿಸುತ್ತಾ ಕೂತಿದೀವಿ’ ಅಂದ್ಲು ಒಬ್ಬಳು ಪುಟಾಣಿ. 
‘ಯಾವುದಾದರೂ ಹಾಡು ಹೇಳಿ’ ಅಂದೆ. ಸಿನಿಮಾ ಹಾಡು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಯಾಗಲೀ, ಜನಪದ ಗೀತೆಯಾಗಲೀ ಯಾರಿಗೂ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬರಿಗೊಬ್ಬರು ಒಗಟು ಹೇಳಿ ಅಂದೆ. ಎಲ್ಲೋ ಒಂದೆರಡು ಒಗಟು ಈಚೆ ಬಂದವೇ ಹೊರತು ಮತ್ತೆ ಎಲ್ಲಾ ಮುಖ ಒಣಗಿಸಿಕೊಂಡು ಕೂತವು. ಗಾದೆಯಂತೂ ಹೊರಡಲೇ ಇಲ್ಲ. ‘ಕವಡೆ, ಪಗಡೆ, ಅಳುಗುಣಿ ಮಣೆ ಏನಾದರೂ ಇದ್ರೆ ತಗೊಂಡು ಬನ್ನಿ’ ಎಂದೆ. ‘ಅವೆಲ್ಲ ಏನು?’ ಎನ್ನುವಂತೆ ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿ ಮುಖ ಮುಖ ನೋಡಿದವು. ಇವೆಲ್ಲಾ ಏನೂ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ತಲೆ ಅಲ್ಲಾಡಿಸಿದವು. ಕೊನೆಗೆ ಒಂದು ಮಗು ಎದ್ದು ಹೋಗಿ ಅವರಪ್ಪ ಆಡುತ್ತಿದ್ದ ಇಸ್ಪೀಟ್ ಪ್ಯಾಕ್ ತಂದಿತು.
ಏನೋ ಯೋಚಿಸಿದ ನಾನು ‘ಸರಿ ಬನ್ನಿ!’ ಎಂದು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಟೆರೇಸ್ ಮೇಲೆ ಬಂದೆ. ನೆತ್ತಿಯ ಮೇಲಿನ ಶುಭ್ರ ಆಕಾಶದ ತುಂಬಾ ಹೊಳೆಯುವ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು, ಗ್ರಹಗಳು! ಹಾಲುಚೆಲ್ಲಿದಂತೆ ದಕ್ಷಿಣದಿಂದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಹಾದು ಹೋಗಿದ್ದ ಕ್ಷೀರಪಥ! ‘ಮಕ್ಕಳೇ ಮೇಲೆ ನೋಡಿ’ ಎಂದೆ. ‘ವಾಹ್! ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟೊಂದು ನಕ್ಷತ್ರ ಇರುತ್ತಾ?’ ಎಂದು ಮಕ್ಕಳು ಆಶ್ಚರ್ಯಪಟ್ಟರು. ‘ಅಲ್ಲಿ ಯಾವ್ಯಾವ ನಕ್ಷತ್ರ ಇವೆ ಎಂದು ಯಾರಾದರೂ ಗುರುತಿಸಿ ಹೇಳ್ತೀರಾ?’ ಎಂದು ಕೇಳಿದೆ. ಅಯಾರಿಗೂ ಯಾವ ನಕ್ಷತ್ರದ ಪರಿಚಯವೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಧ್ರುವ ನಕ್ಷತ್ರ, ಸಪ್ತರ್ಷಿಮಂಡಲ, ಶನಿ, ಗುರು, ಶುಕ್ರ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಮುಖ ಆಕಾಶಕಾಯಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲೂ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಸಿಂಹ, ವೃಶ್ಚಿಕ ರಾಶಿಯಲ್ಲಿನ ನಕ್ಷತಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಮಕ್ಕಳು ಅಚ್ಚರಿಪಟ್ಟರು.  
ಕುಂತಿ, ನಕುಲ, ದ್ರೌಪದಿ ಮೊದಲಾದ ಪುಂಜಗಳ ಹೆಸರಿನ ಹಿಂದಿನ ಗ್ರೀಕ್ ಪುರಾಣದ ದಂತಕತೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಖುಷಿಪಟ್ಟರು. ಹಲವು ಮಕ್ಕಳು ಜೀವಮಾನದಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆಯೂ ಕತ್ತೆತ್ತಿ ಆಕಾಶದ ಕಡೆ ನೋಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಧುನಿಕತೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾದ  ಪ್ರಜ್ವಲಿಸುವ ಮರ್ಕ್ಯುರಿ, ಸೋಡಿಯಂ ಲ್ಯಾಂಪಿನ ದೀಪಗಳ ಪ್ರಭಾವಳಿಯ ಆಚೆ  ಅವರಿಗೆಂದೂ ಕತ್ತೆತ್ತಿ ನೋಡುವ ಅಗತ್ಯ ಬಿದ್ದಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗೊಂದು ವೇಳೆ ನೋಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದರೂ ಅವರಿಗೆ ಪಟ್ಟಣದ ಪ್ರಖರ ದೀಪಗಳ ನಡುವೆ ಏನೂ ಕಾಣುತ್ತಲೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವರನ್ನು ಊರಿನ ಹೊರವಲಯಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ದು ಅವರಿಗೆ ಆಕಾಶ, ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜಗಳು, ಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಲು ಯಾಂತ್ರಿಕ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ತಂದೆ-ತಾಯಿಗಳಿಗೆ ಪುರಸೊತ್ತಾದರೂ ಎಲ್ಲಿ?
ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹುಡುಗಿ ತೀರಾ ಚಿಂತಿತಳಾಗಿದ್ದಳು. ಅವಳೊಂದು ಅಸೈನ್‌ಮೆಂಟ್ ಮಾಡಬೇಕಿತ್ತು. ಅದಕ್ಕೆ ಕರೆಂಟ್ ಇಲ್ಲವಲ್ಲ ಎಂಬ ಯೋಚನೆ ಅವಳದು. ‘ಅಸೈನ್‌ಮೆಂಟ್ ವಿಷಯ ಏನು?’ ಎಂದೆ. ಅದಕ್ಕವಳು ‘ನೆಲದೊಳಗಿನ ಸಂಪತ್ತುಗಳು, ಭೂ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸುಸ್ಥಿರ ಬಳಕೆ ಹಾಗೂ ಜಮೀನಿನ ಬಳಕೆ ಕುರಿತ ಜನಜನಿತ ಜ್ಞಾನ’- ಈ ಮೂರು ವಿಷಯದಲ್ಲಿ  ಯಾವುದನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಿ? ಎಂದು ಕೇಳಿದಳು. ನಾನು ‘ಜಮೀನು ಬಳಕೆ ಕುರಿತು ಜನಜನಿತ ಜ್ಞಾನದ’ ಬಗ್ಗೆ ಅಸೈನ್‌ಮೆಂಟ್ ಬರೆಯುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಿದೆ. ‘ಅದಕ್ಕೆ ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಷಯ ಸಿಗುತ್ತಾ?’ ಎಂದು ಕೇಳಿದಳು. ‘ಈ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಷಯ ಸಿಗಲಾರದು. ನೀನೇ ಕೆಲವು ಕೃಷಿಕರನ್ನ ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕು’ ಎಂದೆ. ಆ ಹುಡುಗಿ ‘ಅಯ್ಯೋ ಅದನ್ನೆಲ್ಲಾ ಯಾರು ಮಾಡ್ತಾರೆ?’ ಎಂದು ಮುಖ ಬಾಡಿಸಿಕೊಂಡಳು.
ಮಕ್ಕಳು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಪರಿ, ಅವರ ಚಿಂತನಾ ಧಾಟಿಯನ್ನು ನೋಡಿ ಗಾಬರಿ ಆಯಿತು. ಆಧುನಿಕತೆ, ನಾಗರಿಕತೆಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಹಾಗೂ ಪರಿಕರಗಳಿಗೆ ಒಗ್ಗಿಕೊಂಡಿರುವ ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅರೆಕ್ಷಣವೂ ಜೀವಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂಬಂತಾಗಿದೆ. ನವಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರಕೃತಿಯ ವಿಸ್ಮಯಗಳನ್ನು ನೋಡುವುದನ್ನು, ಅವುಗಳಿಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸುವ ಸಹಜಗುಣವನ್ನು ಮರೆತೇ ಹೋಗಿವೆ, ಕೀ ಕೊಟ್ಟ ಯಂತ್ರಗಳಾಗಿವೆ.
ಆಧುನಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಅತಿಯಾಗಿ ತೆರೆದುಕೊಂಡ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿರಬೇಕಾದ ಸಹಜ ಕುತೂಹಲ, ಮುಗ್ಧತೆ  ಮುಕ್ಕಾಗಿಹೋಗಿದೆ. ಗಿಡ, ಮರ, ಹಕ್ಕಿ, ಪಕ್ಷಿ, ಬೆಟ್ಟ, ಗುಡ್ಡ ,ಆಕಾಶ, ನಕ್ಷತ್ರಗಳೆಲ್ಲಾ ವೀಡಿಯೋ ಗೇಮಿನ ಥ್ರೀಡಿ ಚಿತ್ರಗಳಾಗಿ ನಿಜಸ್ಪಂದನವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿವೆ. ಯಂತ್ರ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸ್ತಬ್ಧವಾದರೆ  ಯುವಪೀಳಿಗೆ ಜೀವಂತಿಕೆಯನ್ನೇ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಿತಿ ತಲುಪಿರುವುದು ನನ್ನ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಘೋರ ದುರಂತ ಎನ್ನಿಸುತ್ತದೆ.
ಪೋಷಕರು ಮತ್ತು ಗುರುಗಳು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆ, ದೇಸೀ ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಪ್ರಕೃತಿಯ ರಹಸ್ಯಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸುವ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ತಾದ್ಯಾತ್ಮ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪಾಠ ಹೇಳಿಕೊಡಬೇಕಿದೆ. ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡು, ಆಧುನಿಕ ಬೆಳಕಿನಾಚೆಯ ಪ್ರಖರ ನಕ್ಷತ್ರ ದರ್ಶನವನ್ನು ಅವರಿಗೆ ಮಾಡಿಸಬೇಕಿದೆ.

Our very own Frog Prince!

http://www.newindianexpress.com/magazine/A-Croak-and-Tell-Story/2014/09/21/article2439272.ece

Sunday, 17 August 2014

Congratulating the octogenarian Gandhian on conferring Jamnalal Bajaj Award!

Sri Surendra Koulagi with children attending our nature camp

The Hasiru Hejje team heartily congratulate Sri Surendra Koulagi for being honored with the prestigious Jamnalal Bajaj Award for lifetime achievement.
Here is a Kannada article in Prajavani dated 17th August 2014
Please click on the following link:
http://www.prajavani.net/article/%E2%80%98%E0%B2%97%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%A7%E0%B2%BF%E2%80%99-%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%A6%E0%B2%BF%E0%B2%AF-%E0%B2%AA%E0%B2%A5%E0%B2%BF%E0%B2%95-%E0%B2%B8%E0%B3%81%E0%B2%B0%E0%B3%87%E0%B2%82%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%B0-%E0%B2%95%E0%B3%8C%E0%B2%B2%E0%B2%97%E0%B2%BF

Thursday, 10 July 2014

Hasiru Hejje must stamp out the Carbon Footprint of Mankind-Jade Gowda

A teacher sharing her experiences

“The workshop was without doubt a success but will the teachers make use of the methods explained here?” was the response of Ms. Manjula, a teacher who was representing an alternate school in Mysore. She was sharing her views in the valedictory function on the three days workshop for teachers at the RMNH.  Ms. Hemalatha. S of Amrita Vidyalaya felt that the workshop was an eye opener for many teachers and these efforts of Hasiru Hejje must grow as ‘Vamana hejje’.


The days guest Mr. Jade Gowda, Asst, Professor in Botany at the Forestry College at Ponnampete in Coorg. Accompanying the Scientist in-charge of the museum Mr. Yogendra and the education Staff Mrs. Mujeba Khanum, on the dais felt happy for such humble efforts are still on. Hailing from the Soliga Tribal community he is the fist person to reach university and complete his Ph.D. Being the first generation of his community to meet up with the civilized world and take to their life styles, he had many ups and downs. He was one of the six tribal children playing upon the forest trees who were pulled down by the famous Doctor Mr. Sudarshan in the eighties to be educated in the modern ways. He narrated his illustrative journey from childhood professor hood. He recalled how wonder struck he was when he saw a tar road for the first time from above his father shoulder. “I wondered why and who made this scar on Mother Earth!”

His deep interest in the forests prompted him to choose Forestry as a subject to Agricultural sciences for his carrier. His academic excellence has made him be part of the noble job of putting across a hundred Range Forest officers into service across Karnataka. He has presented several papers in universities across the globe and stands as a testimony to the commitment of a good teacher and a student as well. Apart from being a good teacher himself, he is an active promoter of Nature related activities within the campus. He has a special interest in rescuing wild Orchids. Being up the Western Ghats, a home for hundreds of orchids, he picks up every one of them thrown astray by the wood cutters. Orchids when strewn on the forest floor become orphans; they don’t survive at lower heights. He does the rescue operations along with students.
Dr. Jade Gowda addressing the teachers

In his very emotional speech, he humbly requested the teachers to give ample opportunity to children to involve in the every day mysteries in Nature. Text books are always there and can be read anytime! He felt that small deeds will carry a long way and in the present day context of rampant use of Natural resources and the basic raw materials becoming a commodity to be rationed there is no other go he said.
The Jubilant Group!